Tiền sản giật là một trong những biến chứng sản khoa nguy hiểm nhất, có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của cả mẹ và thai nhi nếu không được phát hiện và xử trí kịp thời. Tình trạng này thường xuất hiện sau tuần thai thứ 20. Tiền sản giật đặc trưng bởi tăng huyết áp và sự xuất hiện protein trong nước tiểu, phản ánh rối loạn chức năng của nhiều cơ quan trong cơ thể người mẹ. Nhằm giúp thai phụ được chẩn đoán sớm, theo dõi sát và dự phòng hiệu quả, Phòng khám Medic Sài Gò triển khai dịch vụ xét nghiệm tiền sản giật chuyên sâu. Sử dụng công nghệ xét nghiệm hiện đại kết hợp đánh giá lâm sàng toàn diện, mang đến giải pháp an toàn, chính xác và kịp thời cho mỗi thai kỳ.
1. Tiền sản giật là gì?
Tiền sản giật (TSG) là một rối loạn đa cơ quan đặc trưng của thai nghén, thường xuất hiện sau tuần thai thứ 20, biểu hiện chính là tăng huyết áp và protein niệu (xuất hiện đạm trong nước tiểu). Tình trạng này phản ánh sự rối loạn chức năng của các cơ quan như thận, gan, hệ thần kinh, tim mạch và hệ tuần hoàn nhau thai, gây ra những biến chứng nguy hiểm cho cả mẹ và thai nhi.
Sản giật (SG) là biến chứng nặng nhất của tiền sản giật, khi người mẹ xuất hiện các cơn co cứng – co giật khu trú hoặc toàn thân, có hoặc không kèm hôn mê, sau khi đã loại trừ các nguyên nhân thần kinh khác như động kinh, nhồi máu não hoặc xuất huyết não. Đây là tình trạng cấp cứu sản khoa, có thể xảy ra trong thai kỳ hoặc giai đoạn hậu sản.
Tiền sản giật là gì?
2. Triệu chứng lâm sàng và cận lâm sàng của tiền sản giật
Tăng huyết áp
Tăng huyết áp được xem là dấu hiệu chẩn đoán bắt buộc của TSG. Được xác định khi huyết áp tâm thu (HATT) ≥ 140 mmHg hoặc huyết áp tâm trương (HATTr) ≥ 90 mmHg, đo ít nhất 2 lần cách nhau tối thiểu 4 giờ và không quá 1 tuần. Nếu bệnh nhân có nghi ngờ, có thể chỉ định Holter huyết áp 24 giờ để xác định chẩn đoán chính xác.
Protein niệu
Protein niệu ≥ 300 mg/24 giờ hoặc tỷ lệ protein/creatinine ≥ 0,3 (mg/dl). Trường hợp không có phương tiện định lượng, que thử nước tiểu (dipstick) 2+ cũng có thể được sử dụng để tạm chẩn đoán.
Các triệu chứng lâm sàng khác
- Phù (đặc biệt là mặt, tay, chân) thường xuất hiện nhưng không còn là tiêu chuẩn chẩn đoán chính.
- Đau đầu kéo dài, không đáp ứng thuốc giảm đau.
- Rối loạn thị giác (mờ mắt, hoa mắt, chói sáng).
- Đau vùng thượng vị hoặc hạ sườn phải do căng bao Glisson của gan.
- Buồn nôn, nôn ói, giảm lượng nước tiểu hoặc khó thở do phù phổi.
Triệu chứng cận lâm sàng
- Giảm tiểu cầu (< 100.000/mm³) — biểu hiện thường gặp trong hội chứng HELLP.
- Tăng men gan (SGOT, SGPT) do hoại tử tế bào gan hoặc xuất huyết quanh khoảng cửa ngoại vi.
- Tăng creatinin, acid uric huyết thanh – phản ánh giảm mức lọc cầu thận.
- Nước tiểu có protein niệu và hồng cầu niệu.
- Soi đáy mắt cho thấy co mạch võng mạc, phù võng mạc hoặc xuất huyết điểm.
Những biến đổi này giúp xác định mức độ nặng của TSG và đánh giá nguy cơ tiến triển thành sản giật hoặc các biến chứng nội tạng.
Có thể bạn cần:
3. Nguyên tắc sàng lọc và xét nghiệm tiền sản giật
Mục tiêu: Sàng lọc tiền sản giật nhằm phát hiện sớm thai phụ có nguy cơ cao, can thiệp dự phòng kịp thời và quản lý chặt chẽ trong suốt thai kỳ để ngăn ngừa biến chứng nặng.
Xét nghiệm tiền sản giật quản lý an toàn thai kỳ tại Medic Sài Gòn
Nguyên tắc chung: Tích hợp sàng lọc TSG vào quy trình quản lý thai nghén thường quy cho mọi thai phụ. Sàng lọc và xét nghiệm tiền sản giật được thực hiện theo mô hình hai giai đoạn, tương ứng với hai thời điểm quan trọng trong thai kỳ:
Giai đoạn 1: Sàng lọc sớm (11 – 13 tuần 6 ngày)
Mục tiêu: phát hiện TSG sớm và thực hiện biện pháp dự phòng hiệu quả.
Thực hiện cùng thời điểm siêu âm đo độ mờ da gáy.
Gồm các bước:
- Đo huyết áp của thai phụ ngay khi lấy mẫu.
- Lấy 2 ml máu tĩnh mạch trong ống serum theo đúng quy trình.
- Thai phụ ăn uống bình thường trước khi xét nghiệm.
- Kết quả sẽ được phân tích kết hợp dữ liệu siêu âm và chỉ số huyết áp để tính nguy cơ mắc TSG sớm.
Giai đoạn 2: Sàng lọc giữa và cuối thai kỳ
Tiến hành trong tam cá nguyệt thứ hai và thứ ba, nhằm phát hiện TSG muộn.
Mục đích: quản lý phù hợp các trường hợp nguy cơ cao, xác định thời điểm và phương pháp kết thúc thai kỳ hợp lý.
4. Các yếu tố nguy cơ của tiền sản giật
Đặc điểm của mẹ
- Mức sống thấp, dinh dưỡng kém.
- Lạm dụng rượu, thuốc lá hoặc chất kích thích.
- Tuổi ≥ 40 hoặc mang thai con so.
- Béo phì (BMI ≥ 35 kg/m²).
- Tăng huyết áp mạn tính, bệnh thận mạn, đái tháo đường typ 1 hoặc 2.
- Bệnh lý tự miễn (lupus ban đỏ hệ thống, hội chứng kháng phospholipid).
- Bệnh lý tăng đông máu.
- Tiền sử gia đình có người mắc TSG hoặc bệnh tim mạch sớm.
Tiền sử sản khoa
- Từng bị TSG trong lần mang thai trước, đặc biệt là TSG sớm hoặc sinh cực non (<34 tuần).
- Khoảng cách giữa hai lần mang thai >10 năm.
- Mang thai với bạn tình khác so với lần trước.
Các yếu tố trong thai kỳ hiện tại có nguy cơ dẫn đến tiền sản giật
- Đa thai.
- Sử dụng kỹ thuật hỗ trợ sinh sản (IVF, ICSI).
- Nhiễm trùng thai nghén hoặc bệnh lý tế bào nuôi.
- Tăng cân quá mức trong thai kỳ.
- Tăng triglycerid máu.
- Huyết áp cơ bản cao ngay từ đầu thai kỳ (≥130/80 mmHg).
Những yếu tố trên giúp bác sĩ xác định thai phụ có nguy cơ cao để áp dụng biện pháp dự phòng như Aspirin liều thấp, bổ sung Canxi, và theo dõi huyết áp – xét nghiệm định kỳ.
5. Quy trình xét nghiệm tiền sản giật tại Phòng khám Medic Sài Gòn
Phòng khám Medic Sài Gòn tại Đà Nẵng triển khai xét nghiệm TSG theo chuẩn y khoa quốc tế, tuân thủ nghiêm ngặt quy trình an toàn:
- Khám thai, đo huyết áp và siêu âm xác định tuổi thai.
- Lấy 2 ml máu tĩnh mạch của thai phụ, bảo quản trong ống serum chuyên dụng.
- Thai phụ ăn uống bình thường trước khi lấy mẫu, không cần nhịn ăn.
- Phân tích mẫu huyết thanh, kết hợp với dữ liệu lâm sàng để tính toán nguy cơ TSG bằng mô hình chuyên biệt.
- Trả kết quả và tư vấn: bác sĩ sẽ giải thích chi tiết, đồng thời đưa ra hướng dẫn dự phòng và lịch theo dõi thai kỳ phù hợp.
Xem thêm:
Xét nghiệm kháng đông Lupus phát hiện sớm nguy cơ rối loạn đông máu
6. Tầm quan trọng của xét nghiệm tiền sản giật
Phát hiện sớm tiền sản giật giúp:
- Giảm tỷ lệ biến chứng sản khoa nặng, như nhau bong non, suy gan – thận, sản giật.
- Bảo vệ sức khỏe mẹ và thai nhi, giúp thai phát triển bình thường.
- Chủ động dự phòng bằng thuốc hoặc điều chỉnh lối sống.
- Giúp bác sĩ lập kế hoạch sinh phù hợp, giảm nguy cơ sinh non hoặc biến chứng sau sinh.
Xét nghiệm tiền sản giật đóng vai trò quan trọng trong việc phát hiện sớm và phòng ngừa biến chứng nguy hiểm cho mẹ và bé. Thực hiện sàng lọc định kỳ tại Phòng khám Medic Sài Gòn giúp thai phụ được theo dõi toàn diện, can thiệp kịp thời và an tâm trải qua thai kỳ khỏe mạnh, an toàn. Ngoài xét nghiệm tiền sản giật chúng tôi còn cung cấp đầy đủ các xét nghiệm dành cho mẹ bầu và phụ nữ có ý định mang thai như xét nghiệm Nipt sàng lọc trước sinh, xét nghiệm tan máu bẩm sinh, xét nghiệm tiểu đường thai kỳ, gói xét nghiệm tiền sản,..
Phòng khám Medic Sài Gòn tại Đà Nẵng
Địa chỉ: 97 Hải Phòng, Q. Hải Châu, TP. Đà Nẵng
Hotline/Zalo: 0905 644 128
Website: https://phongkhammedic.com
