Ngày nay, bệnh lao vẫn là một trong những bệnh lý vẫn được giới y học quan tâm hàng đầu. Không chỉ vì khả năng lây lan và còn bởi đặc tính ngày càng khó phát hiện của nó. Nhiều người mặc dù mang vi khuẩn lao trong cơ thể nhưng lại không hề có triệu chứng bệnh nào. Việc phát hiện sớm sự tồn tại của vi khuẩn lao trong cơ thể giúp chúng ta phòng ngừa bệnh lao hoạt động. Một trong những phương pháp được sử dụng phổ biến hiện nay là xét nghiệm lao tiềm ẩn IGRA. Phương pháp xét nghiệm này hiện đã có mặt tại Phòng khám Medic Sài Gòn tại Đà Nẵng.
Tổng quan về bệnh lao tiềm ẩn
Lao là một trong những bệnh truyền nhiễm nguy hiểm nhất trên thế giới, do vi khuẩn Mycobacterium tuberculosis gây ra. Hầu hết mọi người đều nghĩ rằng bệnh lao chỉ xảy ra khi có triệu chứng như ho kéo dài, sụt cân, sốt nhẹ hoặc đổ mồ hôi đêm. Tuy nhiên, thực tế cho thấy có rất nhiều người đang mang vi khuẩn lao trong cơ thể mà hoàn toàn khỏe mạnh, không có bất kỳ biểu hiện gì ra bên ngoài — đây chính là bệnh lao tiềm ẩn.
Lao tiềm ẩn (LTBI – Latent Tuberculosis Infection) là tình trạng người bệnh bị nhiễm vi khuẩn lao nhưng vi khuẩn ở trạng thái “ngủ yên” trong cơ thể. Hệ miễn dịch vẫn kiểm soát được sự phát triển của vi khuẩn, nên người bệnh không có triệu chứng và không lây nhiễm cho người khác. Tuy nhiên, nếu hệ miễn dịch suy yếu vì tuổi già, bệnh nền mạn tính hoặc sử dụng thuốc ức chế miễn dịch lâu dài, các vi khuẩn này có thể tái hoạt động, gây ra bệnh lao hoạt động – lúc này, người bệnh có thể lây lan vi khuẩn cho cộng đồng.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), khoảng 25% dân số toàn cầu đang mang lao tiềm ẩn. Trong đó, 5–10% sẽ phát triển thành bệnh lao hoạt động trong suốt cuộc đời, đặc biệt nếu không được phát hiện và điều trị dự phòng sớm. Chính vì vậy, việc thực hiện xét nghiệm lao tiềm ẩn giúp phát hiện sớm tình trạng nhiễm lao tiềm ẩn, là bước quan trọng trong chiến lược phòng ngừa bệnh lao của mỗi cá nhân và cộng đồng.
Lao tiền ẩn rất khó phát hiện vì thường không gây ra triệu chứng gì cho cơ thể
Những ai nên làm xét nghiệm lao tiềm ẩn IGRA?
Không phải ai cũng cần xét nghiệm lao tiềm ẩn, nhưng một số nhóm người có nguy cơ cao được khuyến cáo nên kiểm tra, bao gồm:
-
Người có tiếp xúc gần hoặc thường xuyên với bệnh nhân lao phổi: đặc biệt là người sống chung trong cùng nhà, bạn bè thân thiết, đồng nghiệp làm cùng phòng, hoặc nhân viên y tế chăm sóc bệnh nhân lao.
-
Nhân viên y tế, người làm việc trong bệnh viện, phòng khám, viện điều dưỡng, trại giam, cơ sở xã hội, hoặc nơi đông người, nơi nguy cơ lây nhiễm lao cao.
-
Người có hệ miễn dịch suy giảm: như người nhiễm HIV/AIDS, người mắc bệnh tiểu đường, bệnh thận mạn, người đang điều trị ung thư hoặc sử dụng thuốc ức chế miễn dịch (như thuốc corticoid kéo dài, thuốc sinh học anti-TNF, thuốc sau ghép tạng).
-
Người bị các bệnh mạn tính làm giảm đề kháng: như bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD), bệnh bụi phổi, bệnh gan, lupus ban đỏ, viêm khớp dạng thấp, vảy nến,…
-
Người di cư hoặc người đến từ các vùng có dịch tễ lao cao (châu Á, châu Phi, khu vực Đông Âu) sang sống tại nơi có tỷ lệ lao thấp.
-
Trẻ em và người cao tuổi có nguy cơ lây nhiễm lao trong gia đình hoặc môi trường học tập, làm việc.
Việc xét nghiệm lao tiềm ẩn IGRA giúp phát hiện sớm tình trạng nhiễm lao ở những người không có biểu hiện lâm sàng, từ đó có thể điều trị dự phòng hiệu quả, tránh nguy cơ tiến triển thành bệnh lao thực sự.
Các phương pháp xét nghiệm lao tiềm ẩn phổ biến hiện nay
Hiện nay, có hai phương pháp chính dùng để phát hiện lao tiềm ẩn:
Phản ứng Mantoux (Tuberculin Test)
Đây là phương pháp lâu đời và phổ biến, được thực hiện bằng cách tiêm trong da dung dịch PPD (tuberculin) vào vùng da mặt trong cẳng tay. Sau 48–72 giờ, bác sĩ sẽ đo kích thước vết sưng đỏ tại vị trí tiêm để xác định phản ứng miễn dịch của cơ thể.
Tuy nhiên, phương pháp Mantoux có một số hạn chế:
-
Có thể cho kết quả dương tính giả ở người đã tiêm vắc-xin BCG trước đó, do phản ứng chéo giữa vi khuẩn lao trong vắc-xin và kháng nguyên trong dung dịch PPD.
-
Cần người bệnh quay lại tái khám sau 2–3 ngày để đọc kết quả.
-
Kết quả mang tính chủ quan, phụ thuộc nhiều vào kỹ năng người đọc.
Xét nghiệm lao tiềm ẩn IGRA lấy mẫu máu (Interferon-Gamma Release Assay)
Xét nghiệm IGRA là phương pháp hiện đại và chính xác hơn, sử dụng mẫu máu tĩnh mạch để đo mức độ Interferon-gamma (IFN-γ) – một loại protein được tế bào miễn dịch giải phóng khi tiếp xúc với kháng nguyên đặc hiệu của vi khuẩn lao.
Nếu cơ thể từng nhiễm Mycobacterium tuberculosis, hệ miễn dịch sẽ nhận diện được và phản ứng mạnh, làm tăng lượng IFN-γ trong mẫu máu. Dựa vào chỉ số này, bác sĩ có thể xác định liệu người bệnh có đang mang vi khuẩn lao tiềm ẩn hay không.
Xét nghiệm lao tiềm ẩn IGRA lấy mẫu máu
Ưu điểm của xét nghiệm máu IGRA so với Mantoux
So với phản ứng Mantoux truyền thống, xét nghiệm IGRA mang lại nhiều ưu điểm nổi bật:
-
Không bị ảnh hưởng bởi việc tiêm vắc-xin BCG, do sử dụng kháng nguyên đặc hiệu chỉ có ở vi khuẩn lao người, không có trong chủng vi khuẩn của vắc-xin.
-
Độ chính xác cao hơn, đặc biệt trong các trường hợp phản ứng Mantoux không rõ ràng hoặc âm tính giả.
-
Chỉ cần lấy máu một lần, không cần quay lại tái khám, thuận tiện cho người bận rộn.
-
Phù hợp cho mọi đối tượng, bao gồm cả người đã tiêm BCG, trẻ em, người già, người bị bệnh mạn tính hoặc người đang dùng thuốc ức chế miễn dịch.
-
Kết quả định lượng rõ ràng, có thể theo dõi lại khi cần thiết trong quá trình điều trị dự phòng.
-
Độ tin cậy cao, được WHO và CDC Hoa Kỳ khuyến cáo trong chẩn đoán lao tiềm ẩn.
2 phương pháp xét nghiệm lao tiềm ẩn phổ biến hiện nay
Phòng khám Chẩn đoán Medic Sài Gòn chuyên xét nghiệm lao tiềm ẩn IGRA
Tại Phòng khám Chẩn đoán Medic Sài Gòn, dịch vụ xét nghiệm lao tiềm ẩn IGRA được thực hiện theo quy trình chuẩn y tế, đảm bảo độ chính xác và an toàn tối đa:
-
Lấy mẫu máu nhanh chóng, nhẹ nhàng trong điều kiện vô khuẩn tuyệt đối.
-
Phân tích mẫu bằng hệ thống tự động hiện đại, đảm bảo kết quả ổn định, khách quan.
-
Thời gian trả kết quả nhanh, giúp người bệnh chủ động kế hoạch khám – điều trị.
-
Đội ngũ bác sĩ chuyên khoa hô hấp và truyền nhiễm tư vấn cụ thể về kết quả, đồng thời hướng dẫn hướng theo dõi hoặc điều trị dự phòng nếu cần thiết.
-
Phòng khám có dịch vụ hỗ trợ song ngữ Việt – Anh, đặc biệt phù hợp cho khách nước ngoài sinh sống, làm việc tại Đà Nẵng.
Ngoài ra, Medic Sài Gòn tại Đà Nẵng còn triển khai nhiều xét nghiệm chuyên sâu khác trong lĩnh vực tầm soát bệnh lây nhiễm, sức khỏe tổng quát, xét nghiệm nội tiết, miễn dịch và vi sinh, giúp khách hàng theo dõi toàn diện sức khỏe hô hấp và hệ miễn dịch.
Lợi ích của việc phát hiện sớm lao tiềm ẩn
Việc phát hiện và điều trị sớm lao tiềm ẩn giúp:
-
Ngăn ngừa tiến triển thành bệnh lao hoạt động, bảo vệ sức khỏe bản thân và gia đình.
-
Giảm nguy cơ lây nhiễm trong cộng đồng, góp phần kiểm soát dịch lao.
-
Chủ động phòng bệnh ở nhóm nguy cơ cao như nhân viên y tế, người mắc bệnh mạn tính, người cao tuổi.
-
Tăng hiệu quả điều trị khi được tư vấn và theo dõi bởi bác sĩ chuyên khoa.
Xét nghiệm lao tiềm ẩn IGRA là một phương pháp an toàn, hiện đại và chính xác cao, giúp phát hiện sớm tình trạng nhiễm lao tiềm ẩn ngay cả khi người bệnh chưa có triệu chứng. Với lợi thế không bị ảnh hưởng bởi vắc-xin BCG và không cần tái khám, IGRA đang trở thành lựa chọn hàng đầu trong tầm soát lao tiềm ẩn trên toàn thế giới. Tại Phòng khám Chẩn đoán Medic Sài Gòn, bạn sẽ được trải nghiệm quy trình xét nghiệm nhanh chóng – an toàn – chính xác, cùng với đội ngũ bác sĩ chuyên khoa tận tâm và hệ thống thiết bị hiện đại, đảm bảo mang đến kết quả đáng tin cậy và hướng tư vấn phù hợp nhất cho sức khỏe của bạn.
Phòng Khám Medic Sài Gòn tại Đà Nẵng
- Hotline/Zalo: +84 914 496 516
- Website: https://phongkhammedic.com
- Email: phongkhammedicsg@gmail.com
