Protein còn gọi là chất đạm – một trong những thành phần dưỡng chất quan trọng mà cơ thể cần bổ sung hàng ngày; giúp duy trì sự sống và tăng cường sức khỏe. Mặc dù quan trọng nhưng chỉ cần bổ sung lượng vừa đủ theo nhu cầu, bổ sung quá nhiều Protein có thể gây ra nhiều ảnh hưởng xấu đến sức khỏe.
1. Protein là gì? Vai trò của Protein với cơ thể
Là những đại phân tử, cấu tạo từ một hoặc nhiều mạch acid amin liên kết với nhau bằng liên kết peptid. Trình tự các chuỗi acid amin khác nhau sẽ tạo ra các loại Protein khác nhau, trong tự nhiên hiện có khoảng hơn 20 loại acid amin trong đó có 9 loại thiết yếu cơ thể con người bắt buộc phải hấp thu từ nguồn thực phẩm bên ngoài.
Được hình thành bởi sự gắn kết của các chuỗi acid amin nên sau khi được tạo ra. Protein chỉ tồn tại trong khoảng thời gian nhất định, khi liên kết giữa các acid amin bị phá hủy thì Protein cũng bị thoái hóa.
Là thành phần cấu trúc, chiếm đến 50% tổng khối lượng thô của tế bào; có vai trò duy trì; tái tạo cơ thể nên việc bổ sung Protein hàng ngày là vô cùng cần thiết. Một số tình trạng sức khỏe thường gặp do thiếu hụt Protein như: suy dinh dưỡng, sức đề kháng giảm, hay ốm đau, chậm lớn, người gầy ốm,…
Một số vai trò đối với cơ thể và sự sống như sau:
1.1. Cấu tạo khung tế bào, duy trì và phát triển cơ thể
Là thành phần cấu trúc tạo nên khung tế bào, tham gia vào mọi quá trình bên trong tế bào. Trong khi đó sinh vật được cấu tạo bởi vô số tế bào, ngoài ra cũng có mặt trong chất gian bào, nhân tế bào với vai trò duy trì và phát triển mô
Tham gia vào quá trình phát triển của cơ thể từ việc cấu tạo hình thành cơ; đổi mới phát triển; phân chia tế bào. Hơn nữa, còn là xúc tác cho các phản ứng sinh hóa và trao đổi chất trong cơ thể.
1.2. Tham gia vận chuyển oxy và chất dinh dưỡng
Phần lớn chất dinh dưỡng được vận chuyển trong cơ thể từ nơi hấp thu ở quá trình tiêu hóa thức ăn đến máu; vận chuyển qua các mô và tế bào đều do Protein thực hiện. Oxy được lấy từ phổi cung cấp cho các tế bào trong cơ thể nhờ sự vận chuyển của Protein Hemoglobin có trong tế bào hồng cầu
1.3. Bảo vệ cơ thể
Các tế bào bạch cầu có vai trò như lớp bảo vệ cơ thể chống lại các tác nhân có hại xâm nhập vào cơ thể mà cấu tạo nên các tế bào này là Protein. Ngoài ra; hệ miễn dịch cũng sản xuất các loại Protein khác là interferon có khả năng chống lại virus cùng nhiều tác nhân gây bệnh khác.
Vai trò này thấy rõ khi khả năng tổng hợp Protein của cơ thể và hấp thu Protein từ dinh dưỡng kém đi thì hệ miễn dịch cũng giảm, con người dễ mắc bệnh hơn.
1.4. Cung cấp năng lượng cho cơ thể
Chiếm khoảng 10 – 15% khẩu phần ăn cơ bản; cung cấp lượng lớn năng lượng cho tế bào, để cơ thể hoạt động và duy trì sự sống
1.5. Cân bằng pH trong cơ thể
Ở vai trò này; Protein giống như chất đệm giúp cân bằng pH, đảm bảo cho hệ tuần hoàn vận chuyển ion dễ dàng hơn. Ngoài cân bằng pH; Protein cũng kéo nước từ tế bào và các mạch máu, giúp cân bằng và điều hòa nước trong cơ thể.
Vai trò này thấy rõ khi lượng Protein trong máu thấp, nước bị ứ đọng trong các mô và tế bào dẫn đến hiện tượng phù nề
2. Hàm lượng Protein cần thiết cho cơ thể
Để đảm bảo các chức năng trên; cơ thể con người cần bổ sung lượng Protein đủ theo nhu cầu; đặc biệt các Protein thiết yếu.
Cơ thể người phụ nữ cần khoảng 46g Protein mỗi ngày; lượng cụ thể còn phụ thuộc vào tuổi tác và mức độ hoạt động thể chất. Nam giới có nhu cầu Protein cao hơn; khoảng 56 g mỗi ngày cũng phụ thuộc vào mức độ hoạt động thể chất và thể trạng cơ thể.
Nhiều người cho rằng Protein cần thiết với trẻ nhỏ hay người trẻ tuổi song thực tế; cơ thể người già cần nhiều hơn để duy trì sức khỏe. Cần lưu ý một số trường hợp cần ăn hạn chế hoặc ăn chọn lọc các loại tốt; giúp cơ thể no lâu và không tăng nạp các chất gây hại như: người mắc bệnh gout, người mắc bệnh lý về thận,…
