Chỉ số PCT trong máu là một thông số đặc biệt của viêm do vi khuẩn nặng, các nhiếm khuẩn do nấm, dẫn chứng của viêm liên quan đến nhiễm khuẩn và suy đa cơ quan. Xét nghiệm máu kiểm tra PCT là một marker đặc hiệu cho nhiễm khuẩn và nhiễm khuẩn huyết.
Chỉ số PCT trong máu nói lên điều gì trên lâm sàng
PCT là một thông số được sử dụng để chẩn đoán và theo dõi các bệnh viêm do nhiễm khuẩn như:
– Chẩn đoán phân biệt viêm do nhiễm khuẩn và viêm không do nhiễm khuẩn.
– Theo dõi các bệnh nhân có nguy cơ nhiễm khuẩn (các bệnh nhân sau phẫu thuật, sau ghép tạng, quá trình ức chế miễn dịch, đa chấn thương), các bệnh nhân đang được chăm sóc đặc biệt, để phát hiện các nhiễm khuẩn ảnh hưởng hệ thống hoặc phát hiện các biến chứng của nhiễm khuẩn.
– Đánh giá tiên lượng và diễn biến của các bệnh viêm nặng như viêm phúc mạc, nhiễm khuẩn (sepsis), hội chứng đáp ứng viêm hệ thống (systemic inflammatory response syndrome: SIRS) và hội chứng suy chức năng đa cơ quan.
– Chỉ dẫn sử dụng kháng sinh trong điều trị bệnh nhiễm khuẩn hô hấp hoặc viêm phổi.
Làm xét nghiệm kiểm tra chỉ số PCT trong máu khi nào?
Xét nghiệm Procalcitonin thường được làm ở những bệnh nhân nặng có triệu chứng gợi ý tình trạng nhiễm khuẩn nặng hoặc nhiễm khuẩn hệ thống. Nó thường được làm vào những ngày đầu khi nhập viện.
Biến chứng của nhiễm khuẩn huyết gồm: Sốt, rét run, buồn nôn, thở nhanh, mạch nhanh, lơ mơ, tiểu ít.
Các triệu chứng nặng hơn: Tình trạng viêm toàn thân và hình thành nhiều cục máu động nhỏ trong các vi mạch. Một hoặc nhiều cơ quan bị ảnh hưởng (Suy đa tạng, MOF) và tụt huyết áp.
Procalcitonin cũng được dùng để theo dõi điều trị kháng khuẩn ở những bệnh nhân nghi ngờ nhiễm khuẩn huyết. Nó cũng được làm khi có tổn thương mô do chấn thương, phẫu thuật hoặc viêm phổi virus nghi ngờ có bội nhiễm viêm khuẩn

Bảng giá xét nghiệm tại đây
Chỉ số PCT có thể tăng trong vài trường hợp nhất định không do nhiễm trùng
– Sốc tim kéo dài hay nghiêm trọng.
– Bất thường tưới máu cơ quan nghiêm trọng, kéo dài.
– Ung thư phổi tế bào nhỏ hay ung thư biểu mô tế bào C tủy của tuyến giáp.
– Ngay sau khi chấn thương nặng, can thiệp phẫu thuật lớn, phỏng nặng.
– Việc điều trị gây kích thích giải phóng các cytokine tiền viêm.
– Trẻ sơ sinh (<48 giờ sau khi sinh).
Với mục tiêu chẩn đoán, kết quả xét nghiệm cần được đánh giá kèm theo tiền sử, thăm khám lâm sàng và các phát hiện khác.
PCT với những giá trị vượt trội như trên đã chứng tỏ là một công cụ đáng tin cậy để chẩn đoán nhiễm khuẩn đặc biệt là nhiễm khuẩn toàn thân và phân biệt được các mức độ, đồng thời sử dụng động học của PCT kết hợp với các dữ liệu lâm sàng là phương tiện theo dõi hiệu quả diễn biến bệnh lý nhiễm trùng và trị liệu kháng sinh tin cậy, qua đó làm giảm thời gian sử dụng kháng sinh, giảm hiện tượng vi khuẩn kháng thuốc và quan trọng là giảm chi phí điều trị.